หลวงพระบาง : การเปลี่ยนแปลงในยุคโลกาภิวัตน์

ข้อมูลทั่วไป

          หลวงพระบางเป็นเมืองเก่าแก่ของอาณาจักรล้านช้าง ตั้งแต่สมัยสถาปนาอาณาจักร ซึ่งแต่เดิมมีชื่อว่าเมืองซวา (ออกเสียงว่า ซัว) และเมื่อ พ.ศ. 1300 ขุนลอ ซึ่งถือเป็น ปฐมกษัตริย์ลาวได้ทรงตั้งเมืองซวาเป็นราชธานีของอาณาจักรล้านช้างและได้เปลี่ยนชื่อเมืองใหม่ว่าเชียงทอง เมื่อพระเจ้าฟ้างุ้ม (พ.ศ. 1896 - พ.ศ. 1916) เสด็จกลับจากกัมพูชา(อินทปัฏนคร) อันเนื่องจากพระองค์และพระบิดาต้องเสด็จลี้ภัยเพราะถูกขับไล่จากกษัตริย์องค์ก่อน ซึ่งแท้จริงก็คือพระอัยกาของเจ้าฟ้างุ้มนั่นเอง เจ้าฟ้างุ้มทรงจึงได้รวบรวมกำลังขณะอยู่ในเสียมเรียบ และนำกองทัพกู้ราชบัลลังก์กลับคืนและสถาปนาอาณาจักรขึ้นในชื่อเมืองเชียงดงเชียงทอง ต่อมาในสมัยพระโพธิสารราชเจ้าพระองค์ได้อาราธนาพระบางซึ่งเดิมประดิษฐานอยู่ที่เมืองเวียงคำ ขึ้นมาประดิษฐานอยู่ที่เมืองเชียงทองอันเป็นนครหลวง เมืองเชียงดงเชียงทองจึงถูกเรียกว่า หลวงพระบาง นับแต่นั้นมา

          เมืองหลวงพระบางได้รับการขึ้นทะเบียนให้เป็นมรดกโลกด้วยเหตุผล คือ มีวัดวาอารามเก่าแก่มากมาย มีบ้านเรือนอันเป็นเอกลักษณ์โคโลเนียลสไตล์ ตัวเมืองตั้งอยู่ริมน้ำโขงและน้ำคาน ซึ่งไหลบรรจบกันท่ามกลางธรรมชาติอันงดงาม และชาวหลวงพระบางมีบุคลิกที่ยิ้มแย้มแจ่มใส เป็นมิตร และมีขนบธรรมเนียมประเพณีที่งดงาม ซึ่งตรงกับเกณฑ์พิจารณาของยูเนสโกดังนี้

-          เป็นสิ่งที่มีอิทธิพลยิ่ง ผลักดันให้เกิดการพัฒนาสืบต่อมาในด้านการออกแบบทางสถาปัตยกรรม อนุสรณ์สถาน ประติมากรรม สวน และภูมิทัศน์ ตลอดจนการพัฒนาศิลปกรรมที่เกี่ยวข้อง หรือการพัฒนาการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ ซึ่งได้เกิดขึ้นในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง หรือบนพื้นที่ใดๆ ของโลกซึ่งทรงไว้ซึ่งวัฒนธรรม

-           เป็นตัวอย่างอันโดดเด่นของประเภทของสิ่งก่อสร้างอันเป็นตัวแทนของการพัฒนา ทางด้านวัฒนธรรม สังคม ศิลปกรรม วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี อุตสาหกรรม ในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ

-          เป็นตัวอย่างอันโดดเด่นของวัฒนธรรมมนุษย์ ขนบธรรมเนียมประเพณีแห่งสถาปัตยกรรม วิธีการก่อสร้าง หรือการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ ซึ่งเสื่อมสลายได้ง่ายจากผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมตาม กาลเวลา

          ในขณะที่มรดกโลกแห่งอื่นอาจได้ขึ้นทะเบียนอย่างจำเพาะเจาะจงในโบราณสถาน ธรรมชาติ แต่หลวงพระบางทั้งเมืองได้รับการขึ้นทะเบียนให้เป็นมรดกของมวลมนุษยชาติเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2538 และยังได้รับการยกย่องว่าเป็นเมืองที่ได้รับการปกปักรักษาที่ดีที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

การท่องเที่ยวกับการเปลี่ยนแปลงทางด้านสังคมวัฒนธรรม

          เมื่อสังคมเริ่มเข้าสู่สังคมแบบทุนนิยมผลที่ตามมาคือคนต้องดิ้นรนหาเพื่อให้มาซึ่งเงินตราเพื่อใช้แลกเปลี่ยนหรือให้ได้มาซึ่งสิ่งที่ต้องการ โดยจากเดิมนั้นสังคมแต่ละแห่งจะเกิดการแลกเปลี่ยนจากสิ่งของที่มีอยู่ในสังคมตนเอง

เป็นที่ชัดเจนว่าสังคมหลวงพระบางได้รับผลกระทบจากกระแสโลกาภิวัตน์ โดยเฉพาะทางเศรษฐกิจ วัฒนธรรมและการบริโภคนิยมทำให้ความสัมพันธ์ทางสังคมและกิจกรรมทางสังคมเปลี่ยนไปมาก คือการเกิดกระแสการจัดการการท่องเที่ยวแบบยั่งยืน  ทั้งนี้ชาวหลวงพระบางเองก็ได้ปรับเปลี่ยนรูปแบบแผนทางวัฒนธรรมเพื่อความอยู่รอดในสังคมโลกาภิวัตน์